DE PLICHT TOT WAAKZAAMHEID BINNEN HANDBEREIK
De ingevulde en ondertekende aanvraag moet uiterlijk op maandag 23 oktober (10.00 uur) 2023 per e-mail of per post door de IFDD zijn ontvangen. (Zie begeleidend document).
Maximaal € 20.000 per project. Totaal budget van €200.000
De subsidie bedraagt maximaal 50% van de totale kosten van het project en de maximale subsidie is €20.0002.
Subsidiabele kosten (kosten die gedekt kunnen worden door deze subsidie) zijn beperkt tot externe advies- en ondersteuningskosten.
Salariskosten, interne bedrijfskosten, organisatiekosten, exploitatiekosten of investeringskosten kunnen niet worden gesubsidieerd. Deze en andere projectkosten die niet in het subsidiebedrag zijn opgenomen, kunnen worden opgenomen om de resterende 50% van de totale projectkosten aan te tonen (en kunnen dus niet met deze subsidie worden betaald).
contact@ifdd.fed.be
De minister voor Duurzame Ontwikkeling en het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (IFDD) lanceren de projectoproep 2023 met als titel "Zorgplicht binnen handbereik".
Hoewel globalisering kansen biedt aan bedrijven, organisaties en hun werknemers, bestaan er risico's voor mensenrechten en het milieu in de hele waardeketen van de producten en diensten die bedrijven of organisaties kopen. De zorgplicht maakt het mogelijk om met deze risico's om te gaan en ze te helpen oplossen.
De oproep is gericht aan kmo's, ondernemingen uit de sociale economie en ngo's (en andere organisaties) die een stelsel van zorgvuldigheidseisen in hun waardeketen willen implementeren.
Elk zichzelf respecterend bedrijf of organisatie, groot of klein, heeft een visie over hoe het deel kan uitmaken van de maatschappij en hoe het eigen bedrijf of de eigen organisatie kan bijdragen aan het aangaan van de uitdagingen waar we vandaag allemaal voor staan. Deze uitdagingen zijn economisch, sociaal en/of ecologisch.
Met de toenemende internationalisering van productie en handel en het vaak regionale of mondiale karakter van de uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, is het ook duidelijk geworden dat het nemen van sociale verantwoordelijkheid binnen de muren van het bedrijf of in zijn directe omgeving alleen niet voldoende impact heeft. In de context van duurzaam ondernemen en duurzame activiteiten speelt de 'waardeketen' - en in het bijzonder stroomopwaarts - een steeds belangrijkere rol. Een waardeketenanalyse helpt bij het identificeren van de effecten van de activiteiten van een bedrijf of organisatie en daarmee de bijbehorende risico's, en kan ook bijdragen aan de veerkracht van een organisatie. Deze aanpak sluit ook aan bij het behalen van de Sustainable Development Goals (SDG's) van de Verenigde Naties.
In de toekomst zal het leren kennen van de eigen productie- en waardeketen, het in kaart brengen van mogelijke risico's in de keten op economisch, sociaal en milieugebied, het leren definiëren van de invloedssfeer van een bedrijf of organisatie en hoe daarbinnen invloed kan worden uitgeoefend om risico's te beperken en ketens duurzamer te maken - nog meer dan nu - deel uitmaken van het duurzaam management van een bedrijf of organisatie.
ketens duurzamer maken, zal - nog meer dan vandaag - deel uitmaken van het duurzame beheer van een bedrijf of organisatie.
Deze projectoproep wil daarom KMO's, bedrijven uit de sociale economie en andere organisaties (NGO's, culturele instellingen, enz.) helpen zich te engageren voor de zorgplicht, een beleid op dit vlak te ontwikkelen en zich voor te bereiden op de toekomstige verwachtingen waaraan ze zullen moeten voldoen.
Deze projectoproep is daarom bedoeld om KMO's, ondernemingen in de sociale economie en andere organisaties (NGO's, culturele instellingen, enz.) te helpen zich te committeren aan de zorgplicht, een beleid op dit gebied te ontwikkelen en zich voor te bereiden op de toekomstige verwachtingen waaraan ze zullen moeten voldoen.
Dit project richt zich tot bedrijven en organisaties die omwille van hun omvang, doelstellingen of winstoogmerk niet over voldoende middelen en/of kennis beschikken om een geïntegreerd en kwalitatief due diligence proces op te zetten.
De maatschappelijke zetel van deze bedrijven en organisaties moet in België gevestigd zijn.
Enkel de volgende types van organisaties komen in aanmerking voor een subsidie in het kader van dit project:
a. KMO
Volgens de Europese definitie worden kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) gedefinieerd als ondernemingen die minder dan 250 mensen tewerkstellen en een jaaromzet hebben van maximaal 50 miljoen euro en/of een jaarbalans van maximaal 43 miljoen euro.
Een bedrijf wordt gedefinieerd als elke eenheid, ongeacht haar rechtsvorm, die een economische activiteit uitoefent.
b. Sociale-economieondernemingen
Volgens het vroegere samenwerkingsakkoord over de meervoudige economie zijn dit bedrijven die goederen produceren of diensten verlenen die op de markt worden aangeboden, waarvoor een prijs wordt betaald en waarvoor een behoefte en een klantenkring bestaat.
n doelstellingen zijn continuïteit, winstgevendheid en duurzame ontwikkeling. Deze initiatieven en bedrijven respecteren de volgende basisprincipes: voorrang van werk op kapitaal, managementautonomie, dienstverlening aan leden, de gemeenschap en belanghebbenden, democratische besluitvorming, duurzame ontwikkeling met respect voor het milieu. Alleen deze bedrijven komen in aanmerking voor subsidies in het kader van dit project.c.Niet-gouvernementele organisaties en andere organisatiesDit zijn organisaties die onafhankelijk zijn van de overheid, geen winstoogmerk hebben en een maatschappelijk belang nastreven. Dit algemeen belang moet betrekking hebben op duurzame ontwikkeling, bescherming en/of ontwikkeling van het milieu, Noord-Zuidbetrekkingen, bestrijding van armoede en uitsluiting, vrede en veiligheid, arbeidsomstandigheden, mensenrechten, culturele rechten, culturele ontwikkeling, gezondheid, consumentenzaken, dierenrechten, enzovoort.
Om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te kunnen nemen, moeten organisaties die in aanmerking komen zich ook echt inzetten. Daarom komen alleen organisaties met een aantoonbaar engagement in aanmerking. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door lid te zijn van een netwerk voor duurzame ontwikkeling, al een rapport over duurzame ontwikkeling te hebben gepubliceerd, te verwijzen naar de statuten, de missieverklaring, het managementplan, enz. van de organisatie, een duidelijke verklaring van engagement te verkrijgen van de bestuursorganen van de organisatie, enz.
Welke projecten kunnen worden betoelaagd?
Deze projectoproep wil de kans bieden aan een aantal ondernemingen (kmo’s en ondernemingen uit de sociale economie) of andere organisaties (zoals culturele instellingen, ngo’s, e.a.) om vorm te geven aan een due diligence-aanpak.
Om in aanmerking te kunnen komen voor een subsidie dient het project van de onderneming of organisatie aan een aantal vereisten te voldoen. Het betreft volgende elementen:
a. Duurzaam ketenbeheer en due diligence op het gebied van duurzaamheid
Er bestaan verschillende methodes en praktijken aangaande due diligence (passende zorgvuldigheid). Zo worden er methodes aangereikt in de Richtlijnen van de Verenigde Naties aangaande Bedrijven en Mensenrechten, de due diligence Guidance for Responsible Business Conduct van de OESO, de good practice notes van het UN Global Compact, ISO 26000 richtlijnen voor maatschappelijke verantwoordelijkheid, het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven, e.a….
De subsidiërende overheid maakt geen keuze tussen de verschillende benaderingen of systemen. Wel worden een aantal elementen benoemd die onderdeel moeten uitmaken van een goed ketenproject of due diligence aanpak:
· Het belang van het integreren van duurzame ketenverantwoordelijkheid en due diligence maatregelen in het beleid, de organisatie en de processen van de organisatie
· Het in kaart brengen van een zo volledige mogelijke productie of -waardeketen
· Het in kaart brengen van de feitelijke en potentiële sociale/mensenrechten en milieurisico’s (en opportuniteiten) in de keten
· De analyse van de risico’s (aan de hand van een materialiteitsbenadering; de impact voor de onderneming of organisatie, de medewerkers, de omgeving en de buurt; de omvang; de ernst, etc.) teneinde de relevantie van de risico’s te bepalen voor de onderneming of organisatie en haar waardeketen en deze te prioriteren
· Het in kaart brengen, het afbakenen van de ‘sphere of influence’ van de onderneming of organisatie
· Het in kaart brengen van de mogelijke acties of initiatieven (een actieplan) die kunnen genomen worden binnen de ‘sphere of influence’ van de onderneming of organisatie teneinde de risico’s te neutraliseren of te remediëren
· Nagaan hoe de opvolging (procesmatig en monitoring) kan gebeuren van de acties of initiatieven die genomen (kunnen) worden om de risico’s te voorkomen, te neutraliseren, te verminderen of te remediëren
· Nagaan hoe een onderneming of organisatie kan communiceren over haar ketenbeheer en het due diligenceproces
Het raadplegen van de online toolbox “Due diligence voor KMO’s” is in dit kader een relevante leidraad. Deze gids omvat meer informatie over wat due diligence betekent maar geeft ook richtlijnen hoe je ermee aan de slag kan gaan. De toolbox kan geraadpleegd worden op volgend webadres: https://www.duediligencetoolbox.be/.
b. Betrekken van stakeholders
Er wordt verwacht dat ook diverse stakeholders in het proces worden betrokken, dit kan onder andere bij het uitvoeren van een materialiteitsanalyse of bij de identificatie van risico’s in de keten.
c. Enkel voor kmo’s, ondernemingen uit de sociale economie, ngo’s of andere organisaties
Dit project richt zich tot ondernemingen en organisaties die omwille van hun grootte, hun doelstellingen of hun winstoogmerk over niet voldoende middelen en/of voldoende kennis beschikken om een kwaliteitsvol en geïntegreerd due diligence proces op te zetten.
De maatschappelijke zetel van deze ondernemingen en organisaties dient in België gevestigd te zijn.
Enkel de volgende organisatietypes komen in aanmerking voor betoelaging in het kader van dit project:
a. Kmo’s
Overeenkomstig de Europese definitie wordt met kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) hier bedoeld die ondernemingen waar minder dan 250 personen werkzaam zijn en waarvan de jaaromzet 50 miljoen EUR en/of het jaarlijks balanstotaal 43 miljoen EUR niet overschrijdt.
Met onderneming wordt iedere eenheid beschouwd, ongeacht haar rechtsvorm, die een economische activiteit uitoefent.
b. Ondernemingen uit de sociale economie
Overeenkomstig het voormalige samenwerkingsakkoord Meerwaardeneconomie zijn dit ondernemingen die goederen produceren of diensten leveren die op de markt worden aangeboden, waarvoor een prijs wordt betaald en waarvoor een behoefte en cliënteel bestaat. Zij beogen continuïteit, rentabiliteit en duurzame ontwikkeling. Deze initiatieven en ondernemingen eerbiedigen de volgende basisprincipes: voorrang van arbeid op kapitaal, beheersautonomie, dienstverlening aan de leden, aan de gemeenschap en aan de stakeholders, democratische besluitvorming, duurzame ontwikkeling met respect voor het leefmilieu. Enkel deze ondernemingen komen in aanmerking voor een toelage in het kader van dit project.
c. Niet-gouvernementele organisaties en ander organisaties
Het betreft organisaties die onafhankelijk zijn van de overheid, die geen winstoogmerk hebben (non-profit) en een maatschappelijk belang nastreven. Dit algemeen belang dient zich te situeren op het vlak van duurzame ontwikkeling, milieubescherming en/of –ontwikkeling, noord-zuid relaties, de strijd tegen armoede en uitsluiting, vrede en
veiligheid, arbeidsomstandigheden, mensenrechten, culturele rechten, culturele ontwikkeling, gezondheid, consumentenzaken, dierenrechten, e.a.
Van de in aanmerking komende organisaties wordt ook een reële betrokkenheid vereist met betrekking tot het opnemen van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarom komen enkel organisaties in aanmerking voor zover zij een aantoonbaar engagement hebben. Dit kan op diverse manieren zoals bijvoorbeeld door een lidmaatschap van een duurzaamheidsnetwerk; het reeds uitgebracht hebben van een duurzaamheidverslag; een verwijzing in de statuten, het mission statement, het managementplan, e.a. van de organisatie; een duidelijke engagementsverklaring van de bestuursorganen van de organisatie, enz.…
