Van Sint-Pieters-Woluwe tot noord-Kivu : Project ter versterking van het gemeentebestuur
In de periode 2021 – 2024 hebben de gemeente Sint-Pieters-Woluwe en de Congolese provincie Noord-Kivu een project rond ontwikkelingssamenwerking uitgevoerd. Samen met Catherine Deroover,projectverantwoordelijke bij de gemeente Sint-Pieters-Woluwe, blikken we graag even terug op ditpartnerschap.
Kunt u dit samenwerkingsproject tussen Sint-Pieters-Woluwe en Noord-Kivu met de financiële steun van de EuropeseUnie voorstellen ?
Catherine Deroover : “We hebben dit project tussen 2021 en eind januari 2024 uitgevoerd om de administratieve en financiële vaardigheden in de provincie Noord-Kivu aan tescherpen. Er waren drie steden betrokken bij het project, namelijk Goma, Beni en Butembo. Deze steden zijn helaas gelegen in een regio die vaak geteisterd wordt door conflicten ennatuurrampen.”
Wat zijn de doelstellingen van dit partnerschap ?
Catherine Deroover : “We wilden in de eerste plaats de acties van het programma voor Gemeentelijke Internationale Samenwerking (GIS) ondersteunen op het vlak van burgerlijkestand en volkstelling . We hebben innoverende digitale technologie gebruikt om de administratieve en fiscalegegevens te beveiligen en zo bij te dragen aan de digitalisering van de overheidsdiensten voor de burger.”
Kunt u ons een paar voorbeelden geven van activiteiten i.h.k.v. dit project ?
Catherine Deroover : “Ik noem dan vooral de digitale volkstelling en de registratie van de geboorten, huwelijken en overlijdens, maar ook de ontwikkeling van een register van debelastingplichtigen, een kadaster en een kaart van de wijken waarop de scholen, gebedsplaatsen, zorginstellingen en waterpunten aangeduid staan. Deze initiatieven zijn van cruciaal belang om het administratieve beheer te verbeteren en efficiëntere diensten te verlenen aan de burger.”
Wat met de financiering ?
Catherine Deroover : “De Europese Unie heeft ons in grote mate financieel gesteund om de competenties van de administratieve ambtenaren in de Democratische Republiek Congo te versterken. Met deze financiering hebben we die ambtenaren gespecialiseerde opleidingen kunnen aanbieden, zodat ze de bevolking beter van dienst kunnen zijn. We hebben ook toepassingen voor volkstellingen en voor het beheer van de burgerlijke stand ontwikkeld om het openbare bestuur dichter bij de burger te brengen. Het budget van het project bedroeg in totaal 1.042.000 euro. Daarvan werd 990.000 euro, ofwel 95%, gefinancierd door de EU.”
Wat waren de voordelen voor de inwoners van Noord-Kivu ?
Catherine Deroover : “Een eerste belangrijk voordeel voor hen is een wettelijk bestaan dat erkend is door de maatschappij, dankzij de volkstelling en de registratie van de gebeurtenissenmet betrekking tot burgerlijke stand (geboortes, huwelijken en overlijdens). Door de beveiliging van de administratieve en fiscale gegevens kunnen de middelen en overheidsdienstenbovendien beter beheerd worden, wat uiteindelijk bijdraagt aan een betere levenskwaliteit van de burgers. Dit heeft vooral geholpen om het fenomeen van de ‘spook- kinderen’ te bestrijden en de situatie van vrouwen te verbeteren in geval van echtscheiding of weduwschap.”
Welke toegevoegde waarde biedt dit project voor het GIS-programma ?
Catherine Deroover : “Het project heeft de activiteiten versterkt die al meer dan tien jaar uitgevoerd worden in het kader van het GIS-programma. Daardoor kon geïnvesteerd worden in IT-materiaal voor het beheer van de volkstelling en de diensten voor burgerlijke stand, en konden de mensen ook beter gesensibiliseerd en geïnformeerd worden over de initiatieven. Daarnaast is de aanstelling van een financieel coördinator voor het beheer van het project een zeer goede beslissing gebleken voor de Congolese partners. Het projectwas ook complementair aan de GIS-subsidie, waardoor deze subsidie gebruikt kon worden voor andere activiteiten, zoals de bouw van buurthuizen.”
Vertel ons wat meer over de uitdagingen bij de uitvoering van het project.
Catherine Deroover : “Ik denk dan vooral aan de administratieve rompslomp en de Europese modellen en kaders die gevolgd moeten worden. Door de openbareaanbestedingsprocedures heeft het lang geduurd voordat het project uit de startblokken is gekomen. Bovendien werd de regio Noord-Kivu getroffen door een aantal crisissen, zoals de uitbarsting van de Nyiragongo-vulkaan en de bedreigingen van deM23, een gewapende groepering die in opstand gekomen is tegen de Congolese regering. Daardoor hebben bepaalde activiteiten vertraging opgelopen.”
Heeft uw gemeente specifieke instrumenten of structuren ontwikkeld om het administratieve en financiële aspect tevergemakkelijken ?
Catherine Deroover : “Ja, sinds enkele jaren vertrouwt onze gemeente het financiële en administratieve beheer van dergelijke projecten toe aan de gemeentelijke vzw ‘Jumelages & Partenariats’. Deze vzw werd niet opgericht in Congo, maar heeft er wel een niet-ingezetenenrekening geopend om de betalingen te valideren. Deze structuur werd opgezet om het projectbeheer te vergemakkelijken, de administratie te vereenvoudigen en ervoor te zorgen dat fondsen relatief snel vrijgegeven kunnen worden.”
Welke lessen trekt u er uit en wat zou u aan andere gemeenten willen meegeven die een soortgelijk project willen opstarten ?
Catherine Deroover : “We hebben gemerkt dat de werkdruk en de administratieve last groot kunnen zijn. Dit vereist een duidelijke taakverdeling tussen de gemeente in het Noorden en de gemeenten in het Zuiden, maar ook een regelmatige opvolging, liefst ter plaatse of anders via communicatiemiddelen zoals Zoom. Het is ook belangrijk dat deverschillende partners over de nodige technische capaciteiten en expertise beschikken om het project tot een goed einde te brengen. Interndus binnen het bestuur is het cruciaal om doorde juiste mensen omringd te zijn om efficiënt te werk te kunnen gaan. Zo zijn de verantwoordelijken voor overheidsopdrachten en bevolking/burgerlijke stand van de gemeente naar Gomaafgereisd, respectievelijk om toezicht te houden op de gunning van de opdrachten in het kader van het project en om advies te geven over de implementatie van de IT-tools op het gebied van burgerlijke stand/volkstelling.”
