De Europese week van de Lokale Democratie 2024 : inclusieve lokale democratie in Jette !
Al enkele jaren mobiliseert de Europese Week van de Lokale Democratie (EWLD) de gemeente Jette met het oog op bewustmaking rond solidariteit, mensenrechten en sociale cohesie. De editie van 2024, rijk aan activiteiten en samenwerkingen, nodigt de gemeenschap uit om zich te verenigen rond diegenen die in de marge van de democratie leven en om zich te mobiliseren tegen onrechtvaardigheid. Jette wil zich actief inzetten voor een duurzame en inclusieve regio, met meer burgerparticipatie als drijvende kracht voor verandering.
Sinds 2010 neemt de gemeente Jette deel aan de Europese Week van de Lokale Democratie (EWLD), een initiatief dat Europese lokale overheden en gemeenschappen samenbrengt rond democratische waarden en solidariteit. In Jette is de EWLD uitgegroeid tot veel meer dan een evenement, de week belichaamt een diep engagement om mensen die in precaire omstandigheden leven een stem te geven en sociale banden te versterken. De editie van 2024 met als thema “Lokale besturen : democratische veerkracht voorop” focust op lokale acties om de democratische veerkracht van gemeenschappen en de bescherming van burgers te versterken, in overeenstemming met Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling 11 van de Verenigde Naties (SDG 11).
De groeiende betrokkenheid van de gemeente Jette bij de EWLD
In 2015 leidde de betrokkenheid van de gemeente Jette bij de EWLD, samen met Sint-Joost, Brussel en Etterbeek en de vele verenigingen voor internationale solidariteit gecoördineerd door de ledenorganisatie van de Brusselse lokale besturen BRULOCALIS, tot het ontstaan van de nood aan een coördinatie op gewestelijk niveau van de internationale solidariteit. Sindsdien is de deelname van Jette verankerd in een dynamiek van het versterken van gemeenschapswaarden en het ondersteunen van lokale initiatieven. Elke editie van de EWLD is opgezet om, in lijn met de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s), deze uitdagingen aan te gaan.
Transversaliteit ter versterking van de sociale cohesie binnen de gemeente Jette
Het succes van de EWLD in Jette steunt op een transversale aanpak, waarbij gemeentediensten, het maatschappelijk middenveld en burgerparticipatie worden gemobiliseerd. De EWLD vormt zo een gemeenschappelijk punt tussen deze verschillende sectoren, van waaruit een programma wordt ontwikkeld dat de behoeften van burgers centraal stelt en betekenis geeft aan collectieve actie. Het programma omvat inclusieve initiatieven gericht op het betrekken van mensen in precaire omstandigheden en op de bewustmaking van het publiek m.b.t. problemen inzake sociale uitsluiting. Dankzij deze transversale aanpak slaagt de EWLD erin om sociale diensten, structuren voor ondersteuning van migranten en culturele initiatieven samen te brengen om lokale uitdagingen aan te gaan vanuit verschillende perspectieven, zoals huisvesting in Brussel, toegang tot voedsel, gezondheidszorg of sociale bijstand. Deze transversaliteit loopt echter het gevaar een uitdaging zonder gemeenschappelijke politieke visie en een vervanging van niet-ingevulde posten binnen het bestuur te worden, wat de impact van initiatieven om een inclusieve en duurzame lokale democratie tot stand te brengen zou kunnen beperken.
De EWLD 2024 in Jette : een blijk van solidariteit voor de meest kwetsbaren !
Het centrale thema van de EWLD 2024 was : “Aandacht voor wie in de schaduw van de democratie leeft”. Dit thema illustreert perfect de dringende nood aan meer betrokkenheid bij gemarginaliseerde mensen. Geconfronteerd met problematieken zoals dakloosheid of de toenemende maatschappelijke polarisatie (structureel racisme en haatdragend discours in de westerse wereld), wil deze editie van 2024 de gemeenschap mobiliseren om de meest kwetsbaren een stem te geven. Het programma is opgebouwd rond twee hoofdthema’s : enerzijds mensen in uiterst precaire omstandigheden een stem geven om hun ervaringen als asielzoekers in België te delen en hun behoeften te uiten in een participatieve omgeving, en anderzijds de gemeenschap bewust maken van de realiteit van sociale uitsluiting door middel van educatieve en culturele activiteiten.
De keuze van de thema’s en activiteiten (tentoonstellingen, voorstellingen, open forum, debatten, artistieke creaties, verzameling van getuigenissen, enz.) is het resultaat van een nauwe samenwerking met lokale verenigingen zoals RestoJet, het gezelschap Transe-en-danse en de vzw PLOEF!, evenals verschillende gemeentediensten, met het oog op het creëren van een geest van solidariteit en openheid.
Hoogtepunten van de EWLD en hefboom voor de realisatie van SDG 11
De hoogtepunten van de editie van 2024 bestonden uit momenten van collectieve reflectie in de vorm van workshops en open forums. De workshop op 26 oktober 2024, georganiseerd en begeleid door de vzw PLOEF!, sneed het probleem van dakloosheid aan en deed hierbij een beroep op eenieders waarden, om samen te evolueren naar een gediversifieerde gemeenschappelijke visie. Daarnaast bood het open forum op 28 oktober 2024 een gelegenheid om getuigenissen van mensen in precaire omstandigheden te horen, die dagelijks geconfronteerd worden met de doodlopende wegen en obstakels die de toegang tot gezondheidszorg, huisvesting, voedsel en sociale bijstand in de weg staan. Deze twee momenten hebben een basis gelegd voor vooruitgang naar een meer inclusieve samenleving. Met het oog op de realisatie van Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling 11 (SDG 11), ter bevordering van duurzame steden en gemeenschappen, werden verscheidene pistes verkend, waaronder het opzetten van een informatiekaravaan die verschillende locaties in de gemeente aandoet, de creatie van een noodopvangcentrum en het verbeteren en de-stigmatiseren van de opvang, met een actietheaterproject als instrument voor bewustmaking en betrokkenheid. Hierbij dient opgemerkt dat het actietheaterproject een suggestie is die voortkwam uit het open forum. Door burgers met uiteenlopende achtergronden de kans te geven zich over sociale kwesties uit te drukken en actief deel te nemen aan het leven in hun gemeente, zal het actietheater helpen om van Jette een plek van inclusie en solidariteit te maken. Dit was het geval met de marionettentheatervoorstelling “Who we are” op 16 oktober 2024, opgevoerd door het gezelschap Transe-en-danse met artiesten uit Sub-Saharaans Afrika en Palestina, allemaal asielzoekers in België, die met schoonheid, generositeit en waardigheid hielpen om een rechtvaardigere, meer inclusieve en solidaire samenleving voor te stellen.
Deze participatieve kunstvorm geeft de meest kwetsbaren een podium waarop ze hun uitdagingen en hoop kunnen delen, en waardoor de gemeenschap zich bewust wordt van het belang van sociale cohesie en de gevolgen van uitsluiting. Door te investeren in initiatieven zoals het actietheater zou de gemeente Jette op tastbare en duurzame wijze een stap dichter komen bij de realisatie van de doelstellingen van de EWLD en SDG 11.
Jette : een gemeente die zich inzet voor een solidaire en inclusieve toekomst !
De editie van 2024 van de EWLD toont de impact die lokale initiatieven kunnen hebben op sociale cohesie en rechtvaardigheid. De EWLD-werkgroep gaat binnenkort verder met het formuleren van concrete aanbevelingen voor de nieuwe lokale beleidsmakers. Niettemin blijft samenwerking tussen gemeentediensten en lokale verenigingen onontbeerlijk om sociale banden te versterken en om met het oog op het bevorderen van een meer inclusieve democratie de uitdagingen van de gemeente aan te gaan.
De EWLD in Jette zet zich in voor een rechtvaardigere toekomst door kwetsbare mensen een stem te geven. Door initiatieven zoals het actietheater bevestigt de gemeente Jette haar engagement om het bewustzijn te verhogen, de samenleving te betrekken, en te transformeren om de uitdagingen van sociale uitsluiting te overwinnen. Tot slot, vormt de editie van 2024 een illustratie van deze benadering van solidariteit en participatie, om ons eraan te herinneren dat iedereen een bijdrage kan leveren aan meer inclusieve en solidaire steden.